باغ موزه نگارستان یکی از موزه های تهران است که حوالی یکی از محله‌های قدیمی شهر به سمت زیباترین و تاریخی‌ترین باغ‌های تهران می‌رویم. در روزگاری که به جای آسفالت، کف بهارستان را سنگفرش‌های خاص و قدیمی پوشانده بود و به جای دود‌و دم‌ماشین، صدای شیهه اسب‌های کالسکه به گوش می‌رسید. در دورانی که باغ نگارستان مکتب بزرگانی همچون ملک الشعرای بهار و محمود حسابی بود، اتفاقات زیادی افتاده است تا باغ بهارستان تبدیل به باغ موزه نگارستان تهران شود. باغی که در نزدیکی مترو بهارستان، قدمتش را از آجرهای دیوار و حتی درب ورودی هم می‌توان حدس زد. پس بهتر است یک عصر دل‌انگیز را با هم در باغ نگارستان بنشینیم و بعد از بازدید از موزه نگارستان و لذت بردن از نیلوفرهای آبی داخل حوض، خودمان را به لیوانی از شربت عرق بیدمشک با تخم شربتی که مخصوص این باغ است، دعوت کنیم.
زیباترین جاذبه های گردشگری ایران کدامند؟ برای اطلاع از جاهای دیدنی ایران این مطلب را بخوانید.
معرفی باغ موزه نگارستان
یکی از دل‌بازترین و زیباترین باغ‌هایی که در تهران می‌بینید، باغ نگارستان است. احتمالاً بخشی از زیبایی‌های آن را در عکس‌های باغ موزه نگارستان دیده باشید. در میان شلوغی پایتخت و محله بهارستان می‌توانید مدت زمان زیادی به دل این باغ پناه ببرید و از طبیعت و معماری این باغ روحتان تازه شود. قدمت باغ به زمان قاجار و دوره فتحعلی شاه برمی‌گردد. از دستاوردهای این شاه قاجاری در کنار باغ نگارستان می‌توان به باغ گلشن، قصر ماه، قصر فیروزه، قصر زر، قصر آبگینه و ... اشاره کرد.
سال ساخت این باغ به زمان 1222 برمی‌گردد. جالب است بدانید این باغ، اثر قدم‌های بزرگانی همچون میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی و بسیاری از افراد تاریخ را به خود دیده است و سرد و گرم روزگار را در میان آجر به آجر خود حفظ کرده است.
تاریخچه باغ موزه نگارستان
باغ موزه نگارستان با ابهتی که در حال حاضر می‌بینید، در گذشته باغ بزرگی بوده که جزو محدوده دارالخلافه محسوب می‌شده است. از شرق به خیابان دروازه شمیران و اصطبل اعتماد السلطنه می‌رسیده و از غرب به اراضی جلال الملک منتهی می‌شده است. از ضلع جنوبی هم، این باغ به دو باغچه جلال الملک و صنیع الملک منتهی می‌شده است. این باغ در قسمتی از تاریخ از بین می‌رود و تبدیل به باغ نگارستان به وسعت فعلی میشود. جالب است بدانید از وسعت 43 هزار و 200 متر مربعی آن در حال حاضر تنها 11 هزار 469 متر مربع باقی مانده است.
در قسمت جنوبی، سردر اصلی باغ قرار داشت که دو طبقه بود. طبقه بالای آن سه اتاق و طبقه پایین دو اتاق داشت . از این سردر که عبور می‌کردید، به داخل باغی می‌رسیدید که در طول آن اتاق‌های گسترده با گچ بری‌های بسیار زیبا را مشاهده می‌کردید. به مرکز باغ که می‌رسیدید، عمارت حوضخانه را می‌دیدید. در وسط همین ساختمان هم تالار سلام پادشاه جلوه می‌کرد. به‌علاوه، این باغ مراسم‌های رسمی و تخصصی بسیار زیادی را به خود دیده است. عمارت دلگشا، تالار سلام، تالار قلمدان و چندین حوضخانه در این باغ قرار دارد که با طراحی فوق‌العاده، به زیباترین شکل ممکن ساخته شده است.
جالب است بدانید که روزگاری، در وسط باغ حیات خلوت، در قسمت جنوبی تالار مصور، حمامی قرار داشته که با سنگی حجاری شده و مرمر تزئین شده بوده است و گویا قائم مقام فراهانی را در همین حمام به قتل رسانده‌اند. از میان بناهای متعددی که در باغ نگارستان دوران قاجار وجود دارد، تنها بنای قاجاری باقی مانده، حوضخانه است که در حال حاضر تبدیل به موزه هنرهای ملی شده است. از زمان فتحعلی شاه و درباریان او نگاره‌ها و نقاشی‌های مختلفی دیده میشود. در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، اولین مدرسه به سرپرستی کمال الملک در آن محل ساخته شد و در سال 1307 باغ نگارستان تبدیل به دارالمعلمین عالی شد.
معماری باغ نگارستان
از همان ابتدا اگر شانس با شما یار باشد و درب باغ نگارستان به رویتان گشوده شود، به محض ورود توجه‌تان به یک حوض جمع و جور با شعمدانی‌های کنارش جلب میشود. علاوه بر جذابیت‌های طبیعتی که می‌تواند صفایی به روحتان دهد، آثار کمال الملک چشمتان را نیز نوازش می‌کند. در هر گوشه و کناری از این باغ توجه‌تان به حوض، امارت یا جذابیتی جلب میشود که همان جا باید دوربین عکاسی‌تان را درآورده و مشغول عکس گرفتن شوید.
دیوارهای تالار نگارستان با نقاشی‌های متعددی مزین شده که مورد علاقه فتحعلی شاه قاجار بوده است. یکی از همین تصاویر ارزشمند را در تالار سلام با عنوان نقاشی صف سلام فتحعلی شاه می‌بینید که نشان‌دهنده دارایی شاهان قاجاری بوده است. شمایل این باغ زیبا را آقا صادق از نقاشان دوره کریم خان زند کشیده است. از ابتدای ورودتان می‌خواهید تا فرصت باقیست از طبیعت باغ لذت ببرید. امارت، حوض و فضاهای سبز، حافظیه و بناهای دیگری که در حیاط باغ ساخته شده است، شما را مجذوب می‌کند. اما گنجینه اصلی آثار در داخل امارت قرار گرفته است.
آدرس باغ موزه نگارستان
برای رسیدن به باغ نگارستان قرار است به یکی از محله‌های قدیمی تهران برویم که خودش آثار دیدنی و تاریخی فوق‌العاده‌ای را در بافت محله‌اش دارد. کاخ نگارستان در شمال میدان بهارستان و در نزدیکی مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است. این باغ از سمت غربی به خیابان صفی علی شاه و از ضلع شرقی به خیابان دانشسرا می‌رسد. در جنوب باغ نیز سازمان برنامه کشور قرار گرفته است. برای دسترسی به باغ نگارستان بایستی به میدان بهارستان، خیابان دانشسرا، خیابا شریعتمدار بیایید. دیوارهای کاخ را از فاصله دور خواهید دید.
دسترسی به باغ موزه نگارستان
برای دسترسی به باغ نگارستان اگر با ماشین شخصی هستید، از هر کجای تهران که باشید باید خود را به میدان بهارستان برسانید. در این زمینه، اپلیکیشن‌های مسیریاب راه را به شما نشان خواهند داد. اما بهترین و راحت‌ترین مسیر از سمت مترو بهارستان است. به سادگی می‌توانید سوار مترو خط 2 شده و در ایستگاه بهارستان پیاده شود. از ایستگاه که بیرون بیایید در سمت راست یا چپتان دیوارهای باغ موزه را خواهید دید. از همان خیابان وارد خیابان دانشسرا شده و بعد از چند دقیقه پیاده روی به درب ورودی می‌رسید. برای مشاهده نقشه مترو تهران کلیک کنید.
بخش‌های مختلف باغ موزه نگارستان
اگر شانس با شما یار باشد و در یکی از بهترین و زیباترین فصل‌های سال هوس بازدید از باغ نگارستان را داشته باشید، احتمالا معجزه نم نم باران و بوی خاک باران خورده، در کنار حوض پر از نیلوفرهای آبی و امارت قدیمی، کاری با شما کند که تا سال‌ها لذت بازدید از باغ نگارستان در خاطرتان نقش ببندد. همان ابتدای ورود دوربین عکاسی‌تان را آماده کنید تا به داخل امارت که بروید مکان‌های زیادی برای بازدید وجود دارد. البته امکان عکسبرداری از داخل امارت نیست. بخش‌های مختلف باغ موزه نگارستان که حتما باید از آن دیدن کنید شامل:
مجسمه فردوسی
ماجرای این مجسمه که روبروی در ورودی امارت و پشت به جویبار قرار گرفته است، این بوده که در سال 1313، حدود 410 نفر از دانشجویان مقیم فرانسه تصمیم به ساخت تندیسی از شاعر بزرگ گرفتند. در نهایت اگرچه مبالغی که جمع شده بود برای ساخت مجسمه کافی نبود، اما لورنزی مجسمه ساز فرانسوی ساخت آن را به اتمام رساند. این تندیس در محوطه دانشکده ادبیات دانشسرای عالی نصب شده است. همان جایی که شعرای بزرگ ایران پشت نیمکت‌های چوبی آن درس خواندند و با گرمای بخاری زغالی و غبار تخته گچی آن زمان، به شعر و شاعری گرمای ویژه‌ای بخشیدند.
حافظیه
این بنای ماندگار و زیبا که صفای خاصی به باغ داده است، نمادی از حافظیه شیراز است. در گوشه و کنار باغ که نگاه می‌کنید، هر کسی مشغول کاری است، گروهی با خنده و گپ و گفت در کافی شاپ باغ مشغول صحبت هستند. عده‌ای در حال عکاسی و سلفی گرفتن هستند. اما بخش جذاب باغ همان حافظیه است که به یاد شیراز و شاخه نبات و حافظ شیرازی در این محل بنا شده است. عکس فوق العاده در کار سنگ‌های سفید حافظیه و شمعدانی‌های تازه را از دست ندهید.
موزه مکتب کمال الملک
مکتب کمال الملک، جایی است که آثار شاگردان و پیروان راه و روش او مانند آشتیانی، وزیری و علی اکبر نجم آبادی قرار گرفته است. منظره‌های مختلف با قاب‌هایی زیبا که به صورت تک چهره، طبیعت بی جان یا منظره در دیوارهای موزه آویزان شده است.
تالار اسفرجانی
از میان تالارهای تودرتو که می‌گذرید به تابلوهای سوخت و معرق کاری شده می‌رسید که با ظرافت و زیبایی تمام به تصویر کشیده شده است. این تابلوها اثر استاد علی اسفرجانی است. 18 اثر مینیاتور و معرق چرم که در باغ موزه نگارستان تهران و در تالار اسفرجانی قرار گرفته است.
تالار ملک الشعرای بهار
تالار به تالار که پیش می‌روید، احتمالاً با آهنگی از شعرخوانی شاعران بزرگی همچون شهریار یا ملک الشعرای بهار و یا شاعران گرانقدر دیگر، فضای متفاوت‌تری را احساس کنید. در تالار ملک الشعرای بهار، اثرات او، دست نوشته‌ها، عکس و کتاب‌های شاعران را در میان این آثار می‌بینید.
تالار جهانگیر ارجمند
آثار متفاوت جهانگیر ارجمند را در تالار مخصوص او می‌بینید. تمام چهره‌های سرشناس ایرانی و سیاستمداران خارجی که می‌بینید، همگی هنر دست جهانگیر ارجمند است. در این تالار شاهد زحمات و تلاش‌های 50 ساله این استاد مجسمه سازی هستید که به باغ موزه نگارستان اهدا کردند.
تالار منیر فرمانفرمائیان
امکان ندارد که به باغ موزه نگارستان بروید و به آیینه کاری و اشکال هندسی و نقاشی‌های پشت شیشه فرمانفرمائیان توجه نکنید. برخی از آثار این هنرمند بزرگ نیز در موزه هنر مدرن، موزه متروپلیتن و موزه گوگنهام در نیویورک است. بنابراین قدر آثاری که همین جا در باغ موزه نگارستان قرار دارد، باید دانست.
تالار صف سلام فتحعلی شاه
اما برویم سراغ جذاب‌ترین دیدنی که حیف است آن را از دست دهید. صف سلام فتحعلی شاه و اتاق کاشی‌های باغ نگارستان لذت بی نظیری دارد. به‌طوریکه اگر از تالارهای دیگر در عرض 5 الی 10 دقیقه دیدن کردید، در اینجا ساعت‌ها محو تماشای آثار روی دیوار خواهید بود.
ماجرای این اثر هنری آن است که در زمان فتحعلی شاه، خانه‌ای به دستور او در کنار حرم حضرت معصومه ساخه شد تا زائران و شخصیت‌های خاص در این خانه مستقر شوند. در بخش مخصوص شاه این خانه نیز تالاری ساخته شد که چهره بیش از صد تن از شاهان قاجاری در آن به تصویر کشیده شد. این اثر، ساخته دستان هنرمند علی نقاش باشی است. در نهایت در سال 1338 هنگام احداث مسجد قم، این عمارت تخریب شد. از آن جایی که نقاشی‌های گچی با استفاده از تکنیک‌های خاصی توسط گروه ایتالیایی ایجاد شده بود، هیچ آسیبی به صورت شاهزادگان قاجار وارد نشد. در نهایت بعد از تخریب عمارت‌ها این آثار به مقبره شاه سلیمان منتقل شد. در سال 52 طی سفری که خاندان پهلوی به قم داشتند این آثار را می‌بینند و آن را به پایتخت منتقل می‌کنند. سپس به صورت دپو شده در مجلس شورای ملی وقت باقی می‌گذارند، تا سال 83 که کتیبه‌ها به کاخ گلستان و عمارت چادرخانه منتقل میشود. بعد از تحقیقاتی که روی این آثار انجام گرفت، به عنوان ارزشمندترین و نادرترین آثار دوره قاجار شناخته شد. در نهایت آن‌ها را به موزه نگارستان منتقل کردند. این نقاشی دیواری با تکنیک رنگ روغن روی گچ ترسیم شده که دارای 54 قطعه است. از میان 150 نفری که در اثر کامل این نقاشی بود، تنها 90 نفر در آن باقی ماندند. از همین نقاشی‌ها می‌توان صف طویل فرزندان شاه و شوکت و عظمت او را در سلطنت دوران قاجار تماشا کرد.
رستوران و کافه روحی باغ موزه نگارستان
به خوشمزه‌ترین بخش ماجرا یعنی شکم گردی می‌رسیم. بعد از این همه عکس گرفتن و تماشا کردن حالا وقت آن رسیده که با یک نوشیدنی خنک در چله تابستان یا یک چای گرم در وسط زمستان و غذاهای سنتی خوشمزه از خودتان پذیرایی کنید. رستوران و کافه هم در زیباترین و دل نوازترین حالت ممکن، طراحی شدند. می‌توانید در فاصله آماده شدن غذا با میزهای مخصوص قدیمی و صندلی‌های چوبی و دکور زیبای آن عکس‌های به یادماندنی بگیرید. رستوران و کافه روحی از شبه تا چهارشنبه از ساعت 12 ظهر تا 8 شب فعال است. البته در روزهای پنجشنبه و جمعه از ساعت 9 صبح شروع به فعالیت می‌کند.
هزینه ورودی باغ موزه نگارستان
اگر دانشجو یا استاد هستید، خبر خوب این است که هزینه ورودی باغ موزه نگارستان برای شما رایگان است. افراد عادی برای بازدید از باغ و ورودیه مبلغ ناچیزی می‌پردازند. در نهایت برای بازدید از موزه‌ها نیز بایستی بلیط تهیه کنید. هزینه بلیط‌ها به‌صرفه است و به چشم‌نوازی‌هایی که قرار است ببینید، می‌ارزد.
شماره تماس باغ موزه نگارستان
برای اطلاع از فعالیت‌های باغ نگارستان در کرونا بهتر است قبل از بازدید، تماس گرفته و هماهنگ کنید. شماره تلفن‌های باغ عبارت است از:
شماره تلفن هماهنگی بازدیدهای گروهی از باغ موزه نگارستان: ۳۳۱۱۹۰۹۸
شماره تلفن اطلاعات موزه: ٣٣١١۹۵۸۶
شماره تلفن کافه: ۳۳۹۰۰۱۳۸
شماره تلفن رستوران:۳۳۹۴۵۴۶۰
ساعت بازدید باغ موزه نگارستان
ساعت کاری باغ موزه نگارستان از ساعت 9 صبح تا 6 بعد از ظهر برای بازدید از موزه‌ها است. اما در صورتی که می‌خواهید تنها در محوطه باغ چرخی بزنید و از حیاط خلوت و دیوارهای آجری و پنجره‌های قدیمی آن در کنار نیلوفرهای آبی حوض لذت ببرید، امکان بازدید تا ساعت 10 شب نیز مهیا است. البته با توجه به وضعیت کرونا و فصول سال این زمان متغیر است. ضمن اینکه در روزهای دوشنبه باغ نگارستان تعطیل است.
سوالات متداول
در ادامه با سوالاتی که ممکن است شما عزیزان راجع به باغ موزه نگارستان داشته باشید، همراهتان هستیم. حتی اگر فرصت کافی برای مطالعه کامل مقاله نداشته باشید، این چند سوال می‌تواند کمکتان کند:
- باغ نگارستان کجاست؟
این باغ از مکان‌های دیدنی تهران است که در ضلع شمالی میدان بهارستان و در نزدیکی مترو بهارستان در خیابان دانشسرا قرار گفته است. - چطوری به باغ نگارستان برویم؟
برای بازدید از باغ نگارستان می‌توانید در متروی بهارستان پیاده شده و چند قدم پیاده روی کنید تا به باغ برسید. - قیمت بلیط ورودی باغ نگارستان چقدر است؟
برای ورود به این باغ مبلغ ناچیزی ورودیه بایستی بپردازید. در صورتی که قصد بازدید از موزه‌ها را داشته باشید، مبلغی هم به عنوان بلیط موزه‌ها به آن اضافه میشود. - باغ نگارستان تا چه ساعتی باز است؟
با توجه به شیوع کرونا بهتر است قبل از بازدید از باغ با شماره‌هایی که در بالاتر قرار دادیم، تماس بگیرید و با خیال راحت به قصد بازدید از باغ حرکت کنید.
هتل‌های نزدیک به باغ نگارستان
اگر قصد دارید در یکی از هتل‌های نزدیک به باغ نگارستان اقامت کنید، منطقه مناسبی را برای اقامت انتخاب کردید. چرا که از این محله به راحتی می‌توانید به قسمت‌های دیگر شهر و جاهای دیدنی تهران نیز دسترسی داشته باشید. شما به راحتی می‌توانید هتل‌های تهران را که شامل هتل 5 ستاره تهران و هتل 4 ستاره تهران است را با تخفیف ویژه از سامانه رهی نو رزرو کنید و لذت یک اقامت به یادماندنی را در پایتخت تجربه کنید. از جمله هتل‌های نزدیک باغ نگارستان، هتل‌های زیر است.
- هتل پارسیان آزادی
- هتل اسپیناس پالاس تهران
- هتل استقلال تهران
- هتل اسپیناس بلوار کشاورز تهران
- هتل هما تهران
- هتل ویستریا تهران
- هتل لاله تهران
سخن آخر
با هم گشتی به باغ نگارستان و موزه‌های زیبای آن زدیم. در کنار حوض پر آب و نیلوفرهای آبی روی آب عکس گرفتیم، مجسمه مشاهیر را دیدیم و با نقاشی‌ها و آثار هر تالار، سوار ماشین زمان شدیم. پشت نیمکت‌ها نشستیم و با بخاری زغالی، به یاد سال‌های دور و دراز به تخته سیاه گچی مقابلمان خیره شدیم. چه لذتی بالاتر از بازدید از یک مکان تاریخی وجود دارد که با طبیعت و باغ باصفایی که دارد، روحتان را سبز کند؟ آیا تا به حال از باغ نگارستان دیدن کرده‌اید؟
