میدان بهارستان نه تنها یک نقطه جغرافیایی در قلب تهران است، بلکه نمادی از تاریخ و فرهنگ پایتخت ایران محسوب می‌شود. این میدان در طول تاریخ محل تجمع مردم، برگزاری مراسم‌های رسمی و مهم‌ترین تحولات سیاسی کشور بوده است. وجود ساختمان‌های تاریخی و اداری اطراف میدان بهارستان، آن را به یک مرکز مهم برای شناخت تاریخ معاصر ایران تبدیل کرده است. این مقاله با هدف بررسی موقعیت، اهمیت و پیشینه تاریخی میدان بهارستان نوشته شده است تا تصویری جامع از این میدان تاریخی ارائه دهد.
میدان بهارستان کجاست؟
یکی از محله‌های قدیمی تهران که به عبارتی، جزئی از تاریخ ایران محسوب می‌شود، میدان بهارستان است. این محله در منطقه 12 شهرداری تهران قرار گرفته که با از سرگذراندن وقایع تاریخی، به‌نوعی قلب تاریخ معاصر ایران به‌شمار می‌رود. یکی از دلایل مهم بودن میدان بهارستان، قرار گرفتن ساختمان مجلس شورای اسلامی در این مکان است. همچنین این میدان، مقر اصلی گردهمایی‌های سال‌های مشروطه بود.
تاریخچه میدان بهارستان
شاید برایتان جالب باشد بدانید که میدان بهارستان در گذشته با نام میدان نگارستان شناخته می‌شد. این نام برگرفته از کاخ نگارستان بود؛ کاخی که در شمال میدان قرار داشت و خانه تابستانی فتحعلی‌شاه قاجار محسوب می‌شد. در آن زمان، این میدان به عنوان جلوخان نگارستان نیز معروف بود و حتی نام‌های دیگری مانند عزیزیه، باغ سپهسالار، شاه‌آباد و مجلس نیز به آن اطلاق می‌شد.
ابتدای شکل‌گیری میدان بهارستان متعلق به محمدحسن خان سردار بود که بعداً آن را برای فروش گذاشت. پس از آن، علی خان حاجب‌الدوله مراغه‌ای این زمین را خرید و باغ بزرگی در آن ایجاد کرد. به همین دلیل، به میدان نام باغ سپهسالار نیز داده شد. برای بازدید از این منطقه می‌توانید قیمت هتل اسپیناس پالاس تهران را چک کنید و بلیط آن را از وبسایت ما رزرو کنید.
تغییرات میدان بهارستان در دوره معاصر
پس از دوران مشروطه، رئیس بلدیه تهران اقدامات مهمی برای محوطه‌سازی میدان بهارستان انجام داد. ساخت فضای سبز، درختکاری و طراحی اصولی میدان، آن را به یک فضای شهری زیبا و تاریخی تبدیل کرد. در سال ۱۳۹۵، سازمان زیباسازی شهر تهران تغییرات اساسی در اطراف میدان ایجاد کرد؛ از جمله نصب یک توپ نمادین در بخش جنوب غربی میدان و ایجاد سنگ‌نوشته‌ای تاریخی در شمال غربی میدان که روایتگر تاریخچه آن است.
امروزه میدان بهارستان تهران نه تنها به عنوان یک مرکز سیاسی و تاریخی شناخته می‌شود، بلکه یکی از جاذبه‌های مهم فرهنگی و گردشگری پایتخت نیز محسوب می‌شود.
دسترسی به میدان بهارستان
برای رفتن به میدان بهارستان، چنانچه می‌خواهید از اتومبیل شخصی خود استفاده کنید، باید از غرب اتوبان لشگری و یا از سمت شرق بزرگراه امام علی به سمت این میدان بروید. درصورتیکه از مترو استفاده می‌کنید، باید وارد خط دو شده و سپس در ایستگاه میدان بهارستان از قطار پیاده شوید. این منطقه دسترسی مناسبی به هتل‌های تهران دارد.
مجسمه های میدان بهارستان
مجسمه برنزی رضاشاه
اولین مجسمه‌ای که در سال ۱۳۰۴ در مرکز میدان بهارستان نصب شد، مجسمه‌ای برنزی از رضاشاه بود. این مجسمه بر روی پایه‌ای مزین به چهار ستون هخامنشی قرار داشت و نماد قدرت و سلطنت دوران پهلوی محسوب می‌شد. در جریان وقایع ۱۳۳۲، این مجسمه برای اولین بار از میدان پایین کشیده شد، اما پس از آن دوباره نصب گردید و تا سال ۱۳۵۷ در میدان بهارستان باقی ماند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مجسمه رضاشاه برای همیشه از میدان برداشته شد.
مجسمه فرشته آزادی
یکی از مجسمه‌های میدان بهارستان، مجسمه فرشته آزادی بود که در سال 1316 هجری شمسی در این میدان قرار داده شد. شخصی به نام سردار اسعد بختیاری با هزینه خود این مجسمه را خرید. این مجسمه با تغییراتی که در پوشش آن ایجاد شد، تا مدت‌ها بعد از انقلاب اسلامی پابرجا بود که بعدها دستور حذف آن از میدان بهارستان داده شد.
مجسمه سید حسن مدرس
در آذرماه سال ۱۳۵۷، مجسمه‌ای برنزی به ارتفاع سه متر از سید حسن مدرس ساخته شد. این مجسمه که اثر هنرمندان ملک دادار و نادر قشقایی بود، در وسط میدان بهارستان نصب شد و بر روی پایه‌ای از آجر قرار گرفت. مجسمه سید حسن مدرس به نمادی از مبارزه و استقلال در تاریخ معاصر ایران تبدیل شد و همچنان در میدان بهارستان باقی مانده است.
پیشنهاد می کنیم جهت رزرو هتل اسپیناس بلوار کشاورز به لینک مربوطه مراجعه نمایید.
جاذبه های دیدنی اطراف میدان بهارستان
باتوجه به اینکه حوادث تاریخی زیادی بر میدان بهارستان گذشته، جاذبه‌های دیدنی مختلفی هم در خود جای داده است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
۱. مجلس شورای اسلامی
یکی از شاخص‌ترین ساختمان‌های اطراف میدان بهارستان، مجلس شورای اسلامی ایران است. این ساختمان تاریخی محل تصمیم‌گیری‌های مهم کشور است و معماری آن ترکیبی از سبک‌های سنتی ایرانی و معماری مدرن است. بازدید از فضای بیرونی و آشنایی با تاریخچه آن برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران بسیار جذاب است.
۲. باغ نگارستان
باغ نگارستان یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های تهران است که در شمال میدان بهارستان قرار دارد. این باغ در گذشته محل اقامت تابستانی فتحعلی شاه قاجار بود و بعدها به مکانی برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری تبدیل شد. موزه‌ها، نگارخانه‌ها و ساختمان تاریخی کاخ نگارستان از جمله جاذبه‌های دیدنی این باغ هستند.
۳. موزه مجلس
در نزدیکی میدان بهارستان، موزه مجلس قرار دارد که تاریخچه مجلس شورای ملی و فعالیت‌های قانون‌گذاری ایران را به نمایش می‌گذارد. این موزه برای کسانی که به تاریخ سیاسی ایران علاقه دارند، یک مکان آموزشی و دیدنی محسوب می‌شود.
۴. مسجد سپهسالار (مسجد امام)
یکی از بناهای تاریخی نزدیک میدان، مسجد سپهسالار یا همان مسجد امام است. این مسجد با معماری باشکوه و کاشی‌کاری‌های سنتی ایرانی، نمونه‌ای از هنر مذهبی و معماری دوره قاجار است.
۵. کتابخانه ملی و مراکز فرهنگی
در اطراف میدان بهارستان، چندین کتابخانه و مرکز فرهنگی وجود دارد که بازدید از آنها فرصت آشنایی با فرهنگ، تاریخ و ادبیات ایران را فراهم می‌کند. اگر برای اقامت در تهران به دنبال یک هتل 5 ستاره و لوکس هستید، پیشنهاد ما رزرو هتل نور حیات تهران است.
سخن پایانی
چنانچه به دیدن مکان‌های تاریخی و سیاسی علاقمندید و تمایل دارید تا سفری در زمان داشته باشید، حتما سری به میدان بهارستان بزنید. در اطراف میدان بهارستان بناهای مخلتفی به چشم می‌خورد که دیدن آنها خالی از لطف نیست. اگر از دیگر شهرهای ایران به تهران سفر می‌کنید تا جاذبه‌های دیدنی این شهر را از نزدیک لمس کنید، حتماً یکی از هتل‌های تهران مانند هتل بزرگ فردوسی تهران را برای اقامت چند روزه خود رزرو کنید.
سوالات متداول در مورد میدان بهارستان
میدان بهارستان کجاست؟
میدان بهارستان با قرار گرفتن در منطقه 12 شهرداری تهران، از شمال به دروازه شمیران و از جنوب به منطقه سرچشمه می‌رسد. همچنین از غرب این میدان به جمهوری و از شرق نیز به میدان شهدا و خیابان مجاهدین اسلام
دسترسی پیدا می‌کنید.
جاذبه های دیدنی نزدیک میدان بهارستان کدامند؟
باغ بهارستان، کاخ نگارستان، چهارسو، خانه مستولی الممالک، مدرسه فیروزبهرام، موزه حسن صبا، عمارت مسعودیه، بازار بزرگ بهارستان و کاروانسرای خانات.
آیا میدان بهارستان در لیست آثار ملی ایران است؟
بله، در سال 1395 این میدان به لیست آثار ملی ایران اضافه شد.
