حمام‌های قدیمی برای نسل‌های بزرگ‌تر نوستالژیک و برای نسل‌های جدید ماجراجویی به‌حساب می‌آید. حمام علی قلی آقا اصفهان از آن گرمابه‌هایی است که نمی‌شود از دیدن آن چشم‌پوشی کرد. حمام‌های قدیمی علاوه بر اینکه معماری جذاب دارند، سبک استحمام مردم گذشته را یادآوری می‌کنند. همچنین در این حمام‌ها آداب‌ورسوم مختلفی از جشن حنابندان و عروسی تا از عزا درآوردن صاحب‌عزا اجرا می‌شد.
در ایران حمام‌های قدیمی بسیاری وجود دارد که اکثر آن‌هایی که باقی ماندند به موزه تبدیل شده‌اند. در اصفهان حمام‌های دیگری چون حمام قاضی وجود دارد که امروزه به‌عنوان حمام سنتی کاربرد دارد. شما می‌توانید در کنار جاهای دیدنی اصفهان از حمام‌های قدیمی دیدن کنید و با بخشی از سبک زندگی مردم گذشته آشنا شوید.
مردمی که برای ساده‌ترین کار انسان امروز، مجبور بودند از خانه بیرون بزنند و به بازار و محله‌هایی که حمام در آن قرار دارد، بروند. حمام تاریخی علی قلی آقا در این مقاله از سایت رزرو آنلاین هتل رهی نو معرفی می‌شود تا نگاهی نو به جاذبه های گردشگری اصفهان داشته باشید.
حمام علی قلی آقا اصفهان کجاست؟
شما می‌توانید حمام قدیمی علی قلی آقا را در بافت قدیمی شهر اصفهان، منطقه چهارباغ بیابید. این حمام در بین خیابان مسجد سید و خیابان جامی قرار دارد. شما برای بازدید از این حمام تاریخی می‌توانید از خودروی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. در این بافت دوچرخه‌هایی قرار دارد که می‌توانید با آن‌ها خودتان را به حمام برسانید.
محله‌ای که حمام در آن واقع شده است به نام علی قلی آقا همان نام حمام شناخته می‌شود. اگر با ماشین شخصی به سمت حمام می‌روید بایستی در ابتدا خودتان را به میدان شهدا برسانید و سپس وارد خیابان فروغی شوید. بعد از اینکه به اولین چهارراه رسیدید، به سمت خیابان تگریان بپیچید. در این خیابان تابلو حمام زیبای علی قلی آقا را خواهید دید.
همچنین شما می‌توانید پس از اینکه وارد میدان شهدا شدید، از خیابان چهارباغ پایین به سمت خیابان جامی بروید. بعد وارد خیابان بیدآبادی شوید و تا انتهای خیابان برانید تا به حمام برسید. اگر قصد دارید با مترو به تماشای این حمام زیبا بروید، بایستی در ایستگاه مترو شهدا پیاده شوید. از ایستگاه مترو تا حمام حدود 800 متری فاصله دارید که هم با تاکسی‌های خطی می‌توانید خودتان را به آنجا برسانید و هم می‌توانید آن مسیر کوتاه را پیاده‌روی کنید.
با اتوبوس بایستی سوار اتوبوس‌های مسیر چهارباغ شوید و سپس در نزدیک‌ترین ایستگاه به تقاطع عبدالرزاق پیاده شوید.
باقی مسیر که زیاد نیست را می‌توانید پیاده به سمت حمام بروید. از تاکسی‌های شهری اصفهان هم می‌توانید استفاده کنید فقط کافی است سوار تاکسی‌های میدان شهدا شوید و در تقاطع عبدالرزاق پیاده شوید و از آنجا تا خیابان بیدآبادی قدم بزنید.
تاریخچه حمام قدیمی علی قلی آقای اصفهان
در سال 1125 هجری قمری بود که این حمام تماشایی به دستور علی قلی آقا از درباریان دوران صفویه ساخته شد. علی قلی آقا در زمان حکومت شاه سلیمان و شاه سلطان حسین در دربار حکومتی خدمت می‌کرد که تصمیم به ساختن این بنا گرفت.
علی قلی آقا از آنجا که فرزندی نداشت، تصمیم می‌گیرد بخشی از اموال شخصی خود را صرف ساخت مسجد و حمام در محله قدیمی خود کند. البته برادر او، یعنی خسرو آقا هم در شهر اصفهان حمامی به نام خود بنا کرد. علی قلی آقا و خسرو آقا از خواجگان نیکوکار زمان صفویه بودند.
در حمام قدیمی علی قلی آقا امکان حمام بانوان و آقایان به‌طور هم‌زمان در دو بخش جداگانه وجود داشت. بخش بزرگ حمام برای آقایان و بخش کوچک برای استحمام بانوان محسوب می‌شد. سبک معماری منحصربه‌فرد حمام و قدمت تاریخی آن در یک طرف، نقوش و طراحی‌های زیبای مربوط به دوران پهلوی در طرف دیگر جذابیت این حمام را دوچندان می‌کند. در سال 1383 حمام سنتی علی قلی آقا موردبازسازی قرار گرفت و به‌عنوان موزه مردم شناسی، آداب‌ورسوم و سبک زندگی مردمان گذشته را نشان می‌دهد.
معماری حمام تاریخی علی قلی آقا
حمام علی قلی آقا در اصفهان ایران نمونه‌ای باشکوه از معماری حمام‌های سنتی ایرانی به‌حساب می‌آید. این حمام هم دوره با حمام شیخ بهایی اصفهان است که در دوره صفوی ساخته شد. تزئینات کاشی‌کاری و نقاشی دیواری این حمام بسیار زیبا و منحصربه‌فرد است. در بازدید از این حمام به دو حمام بزرگ و کوچک برمی‌خورید که با تابلوها و نقاشی‌های زیبایی از دوران قاجاریه دیوارهای آن مزین شده‌اند.
حمام بزرگ
فضای ورودیِ حمام، با هشت ضلعِ منظم، گویی شما را به سفری در دل تاریخ و فرهنگ ایران دعوت می‌کند. عبور از دو راهرو عمود بر هم شما را به رختکن حمام می‌رساند. روزنه‌های جام گاه که شیشه‌های محدب در آن قرار می‌گیرند، به‌عنوان نورگیر این قسمت‌ها کاربرد دارد. نکته جالبی که وجود دارد این شیشه‌های محدب در روزنه‌ها علاوه بر اینکه بر پخش کردن یکسان نور ورودی کمک می‌کردند، مانع هدر رفتن انرژی هم می‌شدند. از طرفی این شیشه‌ها با شکست نور از اینکه کسی بتواند از بیرون داخل حمام را ببیند، جلوگیری می‌کنند.
چهار حوض داخل سکوهای سربینه حمام بزرگ قرار دارد که افراد در آن پای خود را می‌شستند و سپس وارد حمام می‌شدند. در حوضچه‌ها سنگ‌های یک دست سفید خواهید دید که به اندازه یک متر هستند و سطح آن‌ها آجدار است. این سطوح آجدار مانند تکیه گاهی صندلی بر روی حوضچه‌ها عمود هستند. علت وجود این سطوح آجدار را می‌توان، مانعی برای لیز خوردن افراد دانست البته ممکن است از آن برای ماساژ پا هم استفاده کرده باشند.
گرمخانه
کف گرمخانه حمام سنتی علی قلی آقا از سنگ‌های مرمر پوشیده شده که در زیر آن زنبورک قرار دارد. زنبورک مانند کانال‌های امروزی است که به‌صورت اتاق‌های کوچک سقف زده می‌شده تا گرما را در کف حمام حفظ کند. در دوران صفویه معماری و نقاشی جایگاه ویژه‌ای داشت. گرمخانه این حمام هم با طرح‌ها و نقش‌های گل و اسلیمی کاشی‌کاری شده‌اند که زیبایی فضا را دو چندان کرده‌اند.
شما می‌توانید در قسمت گرمخانه حمام یک استخر بزرگ ببیند که به آن چال‌حوض می‌گویند. چال‌حوض از چال آب سرد و خزینه بسیار بزرگ‌تر بود، آن‌قدر که به کار شنا و آب بازی جوانان هم برمی‌آمد. در دو محور اصلی گرمخانه شاه‌نشین وجود دارد. یکی از این شاه‌نشین‌ها برای پرش در آب استفاده می‌شده و از دیگری برای نشستن و تماشا کردن، استفاده می‌کردند.
شاه‌نشین در گذشته معمولاً در مرتفع‌ترین نقطه گرمخانه قرار می‌گرفت تا از تهویه بهتر و خنک‌تر بودن آن نسبت به سایر قسمت‌ها اطمینان حاصل شود. شما می‌توانید در گرمخانه، خزینه حمام را ببیند که با چند پله به آن می‌رسد. خزینه محل اصلی شستشو در حمام سنتی بود. مراجعین پس از گرم شدن در گرمخانه، به خزینه می‌رفتند و خود را با آب گرم می‌شستند.
در کنار خزینه دو سکوی شاه‌نشین وجود دارد که در بخش حمام خصوصی هستند. شما می‌توانید در گرمخانه حمام قدیمی علی قلی آقا لنگ شوی خانه را ببیند. لنگ شوی خانه یا رختکن در حمام‌های سنتی ایرانی فضایی بود که افراد برای تعویض لباس قبل و بعد از حمام از آن استفاده می‌کردند. در جرزها یا همان دیوارهای مستحکم و ضخیم گرمخانه تابلو کاشی‌کاری شده بی‌نظیری خواهید دید. طبق روایت‌های مردی که در تابلو عمامه و عصا دارد همان علی قلی آقا است.
حمام کوچک
حمام تماشایی علی قلی آقا در نزدیکی کاخ هشت بهشت اصفهان قرار دارد که برای ساخت حمام کوچک طبق معماری حمام بزرگ پیش رفته‌اند طوری که انگار حمام بزرگ را در ابعاد کوچک ببینید. سربینه یا همان رختکن سالنی حمام کوچک مربعی شکل است که شما در سه ضلع آن سکو با حوض خواهید دید. حمام کوچک نیز گرمخانه دارد که 8 ستون بزرگ دیده می‌شود که طاق‌های حمام روی آن سوار هستند.
سیستم گرمایشی
حمام زیبای علی قلی آقا در اصفهان از طریق چاه گاو که در فضای گاورو در ضلع غربی حمام قرار داشت، آب موردنیاز خود را تأمین می‌کرد. مسیر آب چاه گاو به این صورت بود که ابتدا به پشت‌بام حمام سنتی علی قلی آقا منتقل شده و سپس به خزینه و حوضچه آن می‌رسید.
بخش غربی حمام قدیمی علی قلی آقا شامل آتشدان (تون) و انبار سوخت برای گرم کردن آب، به همراه ظرف مخصوص گرم کردن آب (تیان) و گودال جمع‌آوری خاکستر محسوب می‌شده است. این حمام از سیستم گرمایش از کف مشابه دنیای مدرن بهره می‌برد. دودکش و کانال‌های انتقال گرما در زیر حمام تعبیه شده بودند تا گرمای حاصل از آتشدان به کف حمام منتقل شود.
سیستم دفع فاضلاب
در حمام تاریخی علی قلی آقا، فاضلاب به شیوه گنداب دفع می‌شده است. فاضلاب حمام از طریق کف شوی‌های گرمخانه و بینه به کانال هدایت کننده فاضلاب منتقل می‌شد و سپس به چاه فاضلاب و سیستم گنداب راه پیدا می‌کرد.
گنداب جمع‌آوری شده در حمام پس از طی مراحل تصفیه در چاه فاضلاب، به قسمت پشت حمام منتقل می‌شد. درنهایت، فاضلاب خشک شده در محلی جدا و دور از شهر دفن می‌گردید.
دیدنی های اصفهان در نزدیکی حمام سنتی علی قلی آقا
همان‌طور که گفته شد حمام علی قلی آقا در بافت قدیمی نصف جهان و در نزدیکی محله چهارباغ قرار دارد. شما می‌توانید در کنار تماشای این حمام قدیمی از مکان های دیدنی اصفهان مانند مسجد جامع، عصارخانه شاهی، خانه ملا باشی، منارجنبان، مسجد شیخ لطف‌الله، کاخ چهلستون، میدان نقش جهان، حمام شیخ بهایی و غیره دیدن کنید.
همچنین می‌توانید به تماشای دیگر حمام‌های تاریخی اصفهان ازجمله رهنان، خسرو آقا، قاضی، شاهزاده‌ها، بیگدلی، خواجو، سنگ، رستم خان، الله بیگ، تراش‌ها، مشیر الملک و غیره بروید. سرای ملک التجار، مسجد حکیم، کاخ هشت بهشت، زورخانه، مسجد علی قلی آقا و بازار علی قلی آقا در فاصله خیلی کمی از این حمام مجلل قرار دارند.
هتل های اصفهان در نزدیکی حمام باشکوه علی قلی آقا
برای اینکه بتوانید به‌راحتی از جاهای دیدنی اصفهان و بافت تاریخی آن بازدید کنید بهتر است اقامتگاهی در همان حوالی پیدا کنید. شما در بافت تاریخی اصفهان گزینه‌های زیادی برای اقامت دارید از هتل‌های پنج ستاره تا سوئیت‌ها و بومگردی‌های مختلف را می‌توانید انتخاب کنید.
هتل عباسی شهر اصفهان در خیابان چهارباغ عباسی، خیابان آمادگاه در نزدیکی حمام قدیمی علی قلی آقا قرار دارد. هتل پنج ستاره عباسی هم دوره با حمام باشکوه علی قلی آقا در دوران صفوی ساخته شد. داستان هتل به زمانی برمی‌گردد که شاه حسین صفوی دستور ساخت یک مدرسه برای مادرش را می‌دهد که سال‌ها بعد در دهه پنجاه شمسی توسط بیمه ایران به مهمانسرای عباسی تبدیل می‌شود.
هتل عباسی اصفهان 225 باب اتاق و سوئیت دارد که در یک فضای کاملا سنتی و تاریخی با امکاناتی در سطح استاندارد جهانی مجهز شده‌اند. شما می‌توانید اتاق‌ها یا سوئیت‌هایی را مانند سوئیت صفوی و قاجاری انتخاب کنید که شما را به دل تاریخ ببرد و به شما چشم‌اندازی از باغ هتل و گنبد فیروزه‌ای مدرسه چهارباغ هدیه دهد.
شما با اقامت در هتل مجلل عباسی اصفهان می‌توانید از امکاناتی مانند استخر، سونا، جکوزی، ماساژ، سالن ورزشی، مرکز خرید، صرافی، خدمات تور، خدمات پزشکی، خودپرداز، کتابخانه، کافی‌نت، لاندری، اینترنت، اتاق چمدان، صندوق امانات و ... استفاده کنید.
همچنین اگر سفر کاری دارید می‌توانید در تالارهای عباسی، آینه، مرمر، زرین، نقش جهان، عالی قاپو، سیمین و سیما که با گچ‌بری‌های بی‌بدیل و آینه‌کاری‌های زیبا تزئین شده‌اند، رویداد موردنظر خود را برگزار کنید. رستوران چهلستون هتل سنتی عباسی اصفهان در فضایی مزین به تابلوهای قاجاری و صفوی با انواع غذاهای باکیفیتی ایرانی، فرنگی و دریایی از شما پذیرایی می‌کند.
در رستوران چشم‌انداز هتل عباسی می‌توانید در یک فضای باز به تماشای مناظری زیبا از اصفهان دیدنی بپردازید و غذاهای لذیذ و خوشمزه میل کنید. سفره‌خانه سنتی هتل باشکوه عباسی اصفهان در ضلع شرقی باغ هتل قرار دارد و در دو فضای سرپوشیده و باز با چیدمانی بی‌نظیر خدمات خود را ارائه می‌دهد. اقامت در هتل محبوب عباسی اصفهان به شما این امکان را می‌دهد که با کمی پیاده‌روی در بافت قدیمی از دیدنی های اصفهان مانند حمام تاریخی علی قلی آقا دیدن کنید.
کلام پایانی
حمام‌های تاریخی علاوه بر اینکه بازتاب تاریخ و فرهنگ گذشته هستند حس دل‌نشینی را در فضای خود دارند طوری که انگار شما در آن زمان می‌زیستید. حمام زیبای علی قلی آقا اصفهان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی در دوران صفوی به‌حساب می‌آید که شکوه و زیبایی را جلوه می‌کند.
این حمام علاوه بر اینکه فضایی برای استحمام آقایان و بانوان به‌صورت جداگانه بوده است، مکانی برای اجرای آداب‌ورسوم آن زمان محسوب می‌شده است. شما با تماشای این حمام به ذوق و هنر مردمان گذشته پی می‌برید که به‌عنوان نمادی از فرهنگ و زندگی گذشتگان در پیش روی شما قرار دارد.
سؤالات متداول در مورد حمام علی قلی آقا
حمام دیدنی علی قلی آقا کجاست؟
این حمام تاریخی در منطقه چهارباغ، در بین مسجد سید و خیابان جامی قرار دارد.
معماری حمام تاریخی علی قلی آقا چگونه است؟
این حمام تاریخی از بخش‌های مختلفی مانند سربینه، گرمخانه، خزینه و گودال جمع‌آوری خاکستر تشکیل شده است. این حمام تزئینات زیبایی مانند نقاشی‌های دیواری، کاشی‌کاری و آینه‌کاری دارد.
آیا بازدید از حمام سنتی علی قلی آقا هزینه دارد؟
بله بازدید از این حمام تاریخی شامل هزینه می‌شود که شما می‌توانید بلیط آن را در جلوی درب ورودی حمام تهیه کنید.
هتل عباسی تا حمام باشکوه علی قلی آقا چقدر فاصله دارد؟
فاصله هتل عباسی اصفهان تا این حمام دیدنی حدود 2 کیلومتر است که با خودرو تقریباً 6 دقیقه زمان می‌برد.
