بند گلستان مشهد

بند گلستان یکی از بندهای استان خراسان است و از جاهای دیدنی مشهد است که روی رودخانه گلستان احداث شده و یک مکان توریستی و دیدنی در این شهر محسوب می‌شود. اگر به طبیعت‌گردی علاقه دارید و می‌خواهید کمی از مرکز شهر مشهد فاصله بگیرید، بند گلستان را از دست ندهید.

آشنایی با بند گلستان مشهد

بند گلستان یکی از بندهای استان خراسان است که در زمان تیموریان روی رودخانه گلستان احداث شده و یک مکان توریستی و دیدنی در این شهر محسوب می‌شود. آبی که در این بند قرار دارد باعث سرسبزی منطقه شده و منظره‌ای زیبا ایجاد کرده است. هدف اصلی ساخت این بند بر روی رودخانه آبیاری اراضی کشاورزی پایین دست و قریه آبکوه بوده که با گذشت زمان تبدیل به مکانی زیبا برای گشت‌وگذار مردم شده است.

آب موجود در این بند از ارتفاعات بینالود سرچشمه گرفته و در ابتدا وارد باغ‌های مسیر خود یعنی جاغرق، عنبران و طرقبه شده و آنها را سیراب می‌کند. بعد برای اینکه بتواند دشت توس را آبیاری کند در پشت این بند ذخیره می‌شود. امروزه در قسمت‌های بالایی این سد مصرف آب بسیار زیاد بوده و چیزی برای ذخیره شدن در پشت سد باقی نمی‌ماند. اما در آغاز فصل بهار آب موجود در پشت این بند بسیار شده و می‌توان با کرایه قایقی در آن گشت و گذار کرد.

در قسمت پایه طول این بند در کف رودخانه ۳۰.۶ متر است و در قسمت‌های بالایی به مقدار آن اضافه می‌شود. طول تاج آن نیز در قسمت بالای بند 130 متر بوده و عرض آن ۱۰.۵ متر است که در قسمت پایین به 25 متر می‌رسد. سرریز این بند ارتفاع 20 متری دارد و مخزن آن در بیشترین حجم ۲.۷ میلیون مترمکعب است.

یک قسمت از این بند روی سنگ گرانیت تکیه دارد. همچنین باید گفت که بنای اصلی آن بر روی آبرفت‌های رودخانه ساخته شده است و از این رو قسمت پایه اصلی این بند بخاطر آبرفت‌ها غیر قابل نفوذ نیست.

مصالحی که در ساخت این بند استفاده شده از آجر، سنگ و ملات (مخلوطی از آهک و شن و خاک) است. در قسمت میانی آن سنگ و ملات وجود دارد که بر روی سطوح خارجی آن آجر بکار رفته است.

همانطور که گفته شد در دو طرف این بند صخره‌هایی قرار دارد که مانند پشتیبان محکمی برای این بند عمل می‌کنند.

چندین بار بازسازی‌هایی بر روی بند انجام شده است. ارتفاع این بند تا سال 1351 تقریبا 15 متر بود و آب از روی تاج بند به صورت سرریز به پایین ریخته می‌شد. در همین سال اقداماتی برای افزایش ظرفیت بند صورت گرفت و تا حدود 6 متر به آن افزوده شد. از دیگر اقدامات مرمت‌سازی احداث 5 دریچه خروجی آب با 6 پایه بتنی بود و طول آن از 102 به 130 متر افزایش داده شد. در سال 1353 بند افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفت و کتیبه‌ای در انتهای قسمت شرقی تاج بند آن بر روی صخره‌ها نصب شد. این نوشته‌ها با مرور زمان از بین رفته و اکنون به سختی می‌توان آنها را خواند.

بند گلستان کجاست؟

بند گلستان در ۸ کیلومتری غرب مشهد، بعد از پارک جنگلی وکیل آباد قرار دارد. برای اینکه بتوانید به این بند بروید، باید به انتهای بزرگراه وکیل آباد رفته و سپس وارد جاده طرقبه شوید. این بنا در سمت چپ این جاده و در چیزی حدود 4 کیلومتری طرقبه بند گلستان واقع شده است.

اگر شما بخواهید از مرکز شهر به این مکان تفریحی بروید، باید با خودرو این مسیر 29 کیلومتری را طی کنید که تقریبا 35 دقیقه طول می‌کشد.

فراموش نکنید که اگر قصد سفر به مشهد را دارید، به راحتی میتوانید در بهترین هتل های مشهد اقامت داشته باشید.

تاریخچه بند گلستان مشهد

نظرات مختلفی درباره سازنده این بنای دوره تیموری وجود دارد. بعضی از گفته‌ها از این قرار است که این بنا توسط شاهرح پسر تیمور گورکانی ساخته شده و برخی دیگر حاکی از این بوده که این بنا توسط گوهرشاد بیگم همسر شاهرخ ساخته شده است. البته گفته‌هایی نیز وجود دارد که گلستان کنیز گوهرشاد بوده و قریه و بند گلستان به او نسبت داده شده است.

اگر به کتاب اسناد و مکاتبات تاریخی ایران تالیف دکتر عبدالحسین نوایی نگاهی بیندازید، سندی را مشاهده خواهید کرد که در آن فرمان سلطان ابوسعید گورکانی قرار دارد. در این نوشته به مردم مشهد خطاب شده تا که این بند را بر روی رودخانه گلستان بسازند. بر روی این سند تاریخی هیچ گونه تاریخی نوشته نشده است. اما سلطان ابو سعید در سال 837 قمری کشته شد و می‌توان فهمید که این دستور چند سال قبل از مرگ وی داده شده است.

مالکیت این بنا در حال حاضر بین موقوفات آستان قدس رضوی و مسجد گوهرشاد است.

جاذبه های دیدنی اطراف بند گلستان

افرادی که به بازدید از بند گلستان می‌روند می‌توانند با یک تیر چند نشان بزنند و از جاذبه‌های اطراف این مکان نیز بازدید کنند. امام زاده‌هایی با نام‌های ناصر و یاسر در این مکان قرار دارد و همچنین در نزدیکی این بند روستاهایی با نام‌های مابان و ازغد واقع شده که آب و هوای بسیار خوبی دارند.

همچنین باید اشاره کرد که در اطراف این بند امکاناتی مانند رستوران، کافی شاپ و پارکی برای کودکان قرار دارد که فرصتی عالی برای تفریح ایجاد می‌کنند.