استان آذربایجان شرقی، بزرگترین و پر‌جمعیت‌ترین استان ناحیه شمال غربی ایران است. آب‌و‌هوای سرد و کوهستانی این استان باعث شده که جاذبه‌های طبیعی فراوان در آن زیبایی دو‌چندان داشته باشد. چشمه آب‌گرم سراب، چشمه کندوان اسکو، آبشار عیش‌آباد مرند، روستای پلکانی زنوزق و ییلاق خاروانا تنها چند نمونه از هزاران جاذبه گردشگری طبیعی در این استان است.
در این میان از جاذبه‌های تاریخی این استان زیبا هم نباید غافل شد؛ بازار اهر، بازار تبریز، مسجد جامع سراب و گنبد مدور مراغه نمونه‌هایی از این جاذبه‌ها هستند. با این مقدمه کوتاه، قصد داریم در این مقاله شما را با جاهای دیدنی آذربایجان شرقی و جاذبه‌های گردشگری این استان آشنا کنیم.
مشهور‌ترین جاهای دیدنی آذربایجان شرقی
اگر بخواهیم از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی صحبت کنیم، طومار بلند‌بالایی از این جاذبه‌ها را باید لیست کنیم. اما از بین تمام نقاط گردشگری این استان چند مورد از آنها بسیار مشهور است که بیشتر کسانی که اهل سفر هستند، نام این جاذبه‌ها به گوششان خورده است. در این بخش چند نمونه از این جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی آذربایجان شرقی را به اختصار شرح می‌دهیم.
جاذبه‌های طبیعی و تفریحی آذربایجان شرقی
اگر اهل طبیعت‌گردی هستید به شما پیشنهاد می‌کنیم دیدن جاذبه‌های طبیعی زیر را از دست ندهید که پر از شگفتی است.
روستای کندوان اسکو
روستای شگفت‌انگیز کندوان در شمال غربی ایران در شهرستان اسکو و دامنه‌های کوه سهند، جایی برای گردشگری تمام‌عیار است. نام دیگر این روستا، کله قندی است. روستایی ییلاقی، که در کنار رودخانه کندوان قرار گرفته است. یکی از ویژگی‌هایی که باعث جذب گردشگران به این روستا می‌شود، معماری صخره‌مانند خانه‌های این منطقه است. این صخره‌ها در گذشته به‌دلیل فعالیت آتشفشانی کوه سهند به وجود آمدند. علاوه بر دیدن معماری بی‌نظیر و طبیعی روستا، از آب‌و‌هوای مطبوع، خنک و مناظر سرسبز اطراف روستا هم نباید غافل شد. این مکان در اردیبهشت سال ١٣٧٦ در فهرست میراث ملی کشور ثبت شد.
آدرس: آذربایجان شرقی، شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان سهند، روستای کندوان
کوه‌های آلاداغلار تبریز
کوه‌های آلاداغلار به‌دلیل رنگارنگ بودن هر‌ساله میزبان گردشگران زیادی از جای‌جای ایران هستند. این کوه‌ها به کوه‌های رنگین‌کمانی هم مشهورند. اما دلیل این رنگارنگی و متمایز بودن این کوه‌ها از دیگر کوه‌های کشور چیست؟ دلیل احتمالی این رنگ‌بندی، فشرده شدن و اکسید شدن مواد معدنی و ماسه‌سنگ در طول سالیان سال است. رنگ‌ها‌یی که در هنگام بازدید از این کوه‌ها مشاهده می‌کنید بیشتر قهوه‌ای، سبز، قرمز، نارنجی و سفید است. اگر بخواهید این شگفتی آفرینش را ببینید، تمام فصول زمان خوبی برای این کار است؛ چرا‌که در هر فصلی این کوه‌ها جلوه خاصی دارند.
آدرس: آذربایجان شرقی، ٢٥ کیلومتری شمال شرقی تبریز، جاده شهرستان اهر-تبریز و خواجه
جنگل‌های ارسباران
یکی از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی جنگل‌های ارسباران است. این جنگل ساختاری شبیه به جنگل‌های شمال کشور دارد که با چشم‌اندازی فوق‌العاده هر‌ساله میزبان گردشگران زیادی از نقاط دور و نزدیک است. درختان این جنگل ترکیبی از درختان شمال و جنگل‌های زاگرس هستند. اگر قصد سفر به این جاذبه طبیعی و خدادادی را دارید با هواپیما، قطار و ماشین شخصی به‌راحتی می‌توانید خود را به این شگفتی‌های آفرینش برسانید. فصل بهار هم بهترین زمان مسافرت به این منطقه است.
آدرس: آذربایجان شرقی، ٤٦ کیلومتری کلیبر، منطقه حفاظت‌شده ارسباران
تفرجگاه عینالی
یکی از جاذبه‌های گردشگری آذربایجان شرقی تفرجگاه عینالی است. نام دیگر این تفرجگاه عون‌بن‌علی است. این منطقه کوهستانی مکانی مناسب برای کوه‌نوردان علاقه‌مند به کوه‌نوردی است. رنگ اُخرایی دامنه کوه چشمان گردشگران را نوازش می‌دهد. علاوه بر این رنگ زیبای طبیعی، تله‌کابین، بقعه عون‌بن‌علی، برج یادمان شهدای گمنام، دریاچه مصنوعی داغ گلی، آبشار مصنوعی و رودخانه آجی‌چای از دیگر جاذبه‌های تفریحی و گردشگری این مجموعه تفریحی و طبیعی هستند.
آدرس: تبریز، اتوبان پاسداران، بعد از پل عابر پیاده، دامنه کوه سرخاب
جاذبه‌های تاریخی آذربایجان شرقی
علاوه بر تمام جاذبه‌های طبیعی که در آذربایجان شرقی وجود دارد، جاذبه‌های تاریخی زیادی هم در این استان وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
قلعه بابک
قلعه بابک در شهرستان کلیبر، یکی از مکان‌های دیدنی آذربایجان شرقی است. این قلعه در منطقه ارسباران در گذشته جایگاه رشادت‌های بابک خرمدین، سردار ایرانی بوده است که به پشتوانه همین قلعه لشکریان عرب را سال‌ها سرگردان کرد و در نهایت آنها را فراری داد. مسیر رسیدن به این قلعه با کوه‌نوردی امکان‌پذیر است. بعد از رسیدن به بالای کوه و دیدن قلعه بابک، منظره زیبا و باشکوهش شما را حیرت‌زده می‌کند. این قلعه در سال ١٣٤٥ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، کلیبر، سه کیلومتری کلیبر
بازار سنتی تبریز
اصلی‌ترین مرکز خرید کالا در تبریز بازار سنتی آن است. بازاری که از طاق‌ها و گنبد‌های آجری زیبا تشکیل شده است و نشانی از قدمت آن دارد. این بازار با مساحت یک کیلومتر مربع بزرگترین بازار سرپوشیده جهان محسوب می‌شود. در این بازار بزرگ می‌توانید در قسمت‌های مختلفش مانند بازار مشیر، بازار دلاله‌زن بزرگ، بازارچه صفی، بازار امیر‌ابوالحسن، سرای حاج رسول و خیلی از بخش‌های دیگر بگردید و از دیدن آنها لذت ببرید. این بازار سنتی می‌تواند محل مناسبی برای انواع خرید‌هایتان از فرش دستباف گرفته تا آجیل، پارچه، کفش، ادویه و صنایع دستی باشد.
آدرس: تبریز، خیابان بازار، بازار سنتی تبریز
مقبرة‌الشعرا
یکی از جاذبه‌های گردشگری آذربایجان شرقی مقبرة‌الشعرا است. در این مکان شاعران مشهوری مانند اسدی طوسی، خاقانی شروانی و شهریار آرمیده‌اند. در کنار دیدن معماری زیبای این مکان می‌توانید با شعر و ادب آذربایجان هم آشنا شوید و شعرا و آثارشان را بیشتر بشناسید. پس از بازدید از این بنای تاریخی و ارزشمند می‌توانید از جاذبه‌هایی مانند دروازه سرخاب، بقعه سید حمزه، امامزاده سید حمزه که در نزدیکی مقبرة‌الشعرا هستند هم دیدن کنید.
آدرس: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان ثقة‌الاسلام
موزه عصر آهن
موزه عصر آهن مکانی باستانی در شمال غربی مسجد کبود تبریز است. در این موزه گورستان و آثار سفالی مربوط به عصر آهن را مشاهده می‌کنید. جسد‌های این گورستان همراه با جواهرات و ابزار جنگی و دیگر متعلقاتشان دفن شده‌اند. تمام جسد‌های دفن شده در این گورستان به حالت جنینی هستند. در مجموع عمده آثار شناسایی شده در این محوطه مربوط به عصر آهن است. در ضمن نام دیگر این موزه، گورستان مسجد کبود است. این مکان تاریخی در سال ١٣٧٩ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: تبریز، خیابان امام، پشت مسجد کبود تبریز
کاخ شهرداری تبریز
کاخ شهرداری یا برج ساعت یکی از مکان‌های دیدنی آذربایجان شرقی است. ساخت این کاخ به مدت چهار سال در سال ١٣١٤ انجام شده است. در زمان قدیم این عمارت به‌عنوان تالار شهر و دفتر شهردار تبریز استفاده می‌شده است. ظاهر این کاخ از روی نقشه هوایی مانند یک عقاب در حال پرواز است که شباهت زیادی به ساختمان‌های آلمانی در آن زمان دارد. این بنا شامل سه طبقه است که برج ساعت به ارتفاع ٣٠ متر در آن خودنمایی می‌کند. این ساعت هر ١٥ دقیقه یک بار به صدا در‌می‌آید و گذشت زمان را به مردم تبریز یادآوری می‌کند. این کاخ زیبا در سال ١٣٧٧ به ثبت ملی رسید.
آدرس: تبریز، خیابان امام، میدان ساعت
گنبد کبود
گنبد کبود یکی از بنا‌های به جا مانده از دوران سلجوقیان در شهر مراغه است. این گنبد یکی از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی است. این جاذبه تاریخی در مرکز شهر مراغه قرار گرفته و مکانی مناسب برای بازدید گردشگران است. در معماری این بنا از آجر‌های قرمز و کاشی‌های فیروزه‌ای استفاده شده است. کتیبه گچ‌بری شده در داخل گنبد، اطلاعاتی از وجود یک مقبره را نشان می‌دهد که بر اساس این مستندات حدس می‌زنند که آرامگاه مادر هلاکو‌خان در این مکان باشد. این اثر تاریخی در سال ١٣١٠ به ثبت ملی رسید.
آدرس: آذربایجان شرقی، مراغه، خیابان اوحدی، خیابان موسوی
مجموعه تفریحی و گردشگری ائل گلی تبریز
ائل گلی (دریاچه مردم) یا شاه گلی (دریاچه شاه) از مهم‌ترین جاهای دیدنی تبریز است. عمارت ائل گلی در زمان صفویان به صورت یک گردشگاه زیبا برای درباریان بوده است. دریاچه ائل گلی عمقی در حدود ١٢ متر دارد که در آن قایقرانی انجام می‌شود. علاوه بر دریاچه و عمارت ائل گلی شهر‌بازی، رستوران، فست‌فود، کافی‌شاپ، مسافرخانه و هتل هم در این مکان برای راحتی مسافران ایجاد شده است. در مجموعه تفریحی ائل گلی، باغ وحشی هم وجود دارد که علاقه‌مندان می‌توانند از آن بازدید کنند. در نهایت مجموعه ائل گلی یک منطقه توریستی تمام‌عیار برای گردشگری به‌همراه خانواده است.
آدرس: تبریز، آزاد‌راه کنار گذر جنوبی تبریز، ایستگاه مترو ائل گلی
خانه مشروطه
خانه مشروطه بنایی ساخته شده از آجر و تزئینات آینه‌کاری و گچ‌کاری بی‌نظیر است. این مکان در گذشته محل تصمیم‌های بزرگ سران مشروطه بوده است که مبارزان بزرگ مشروطه تبریز مانند باقر‌خان، ستار‌خان و ثقة‌الاسلام در آن جمع می‌شدند و درباره مسائل مهم مشورت می‌کردند. در ضمن در این مکان اسناد مشروطه آن زمان هم نگهداری می‌شود. پس از بازدید از این بنای تاریخی، می‌توانید راهی بازار تبریز که در همین حوالی است، شوید و گشت‌و‌گذاری هم در آنجا داشته باشید.
آدرس:تبریز، بازار، غرب بازار، راسته کوچه روبروی مسجد جامع
ربع رشیدی
ربع رشیدی یکی از جاذبه‌های گردشگری آذربایجان شرقی، بنایی تاریخی و ارزشمند در شهر تبریز با قدمت ٧٠٠ ساله است. این بنای تاریخی توسط فضل‌الله همدانی که به‌نوعی دانشگاهی در آن زمان بوده است، تأسیس شده است. این مکان در آن زمان شامل چهار دانشکده بوده که بعد‌ها به نام ربع رشیدی شهرت یافت. اما امروزه تنها، آثار ناچیزی از این بنای ارزشمند باقی مانده است.
آدرس: تبریز، محله باغمیشه، دامنه کوه بیلانکوه
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم شما را با چند نمونه از جاذبه‌های گردشگری آذربایجان شرقی آشنا کنیم، بلکه راهنمای شما در سفر‌هایتان به این استان باشد. شما هم اگر تجربه سفر به جاهای دیدنی آذربایجان شرقی را دارید برایمان نقل کنید.
