کشور ما دارای تنوع غذایی بسیار بالایی است و تمامی استان‌ها، غذاهای خوشمزه و مختص به خود را دارند. امروز سراغ استان گلستان و گرگان آمده‌ایم و قصد داریم راجع به فرهنگ غذایی این مناطق زیبا صحبت کنیم؛ همچنین خوشمزه‌ترین غذاهای محلی استان گلستان و غذاهای محلی گرگان را به شما معرفی می‌کنیم.
فرهنگ غذایی استان گلستان
استان گلستان که در خط ساحلی دریای خزر واقع شده است، دارای طیف غذایی متفاوتی است. زمانی که شما به استان‌های شمالی و غذاهای آن‌ها فکر می‌کنید، حتما غذاهای دریایی و ترش‌مزه را به‌خاطر می‌آورید؛ ولی در استان گلستان، غذاها بسیار متفاوت‌تر از آن چیزی هستند که شما تصور می‌کنید. معروف‌ترین و خوشمزه‌ترین غذاهای محلی گلستان، خورش‌ها و پلوها هستند و علاوه بر این دو، شما در استان گلستان با آش‌های رنگارنگ و خوشمزه روبرو می‌شوید که همراه با نان‌های محلی این استان که از قوم ترکمن ریشه گرفته است، همراه شده‌اند. با ما همراه باشید تا شما را با فرهنگ غذایی استان گلستان آشنا کنیم.
پلوهای گلستانی
از غذاهای محلی استان گلستان، ابتدا باید به سراغ پلوهای گلستانی بروید که طعم و مزه‌ای متفاوت با دیگر نقاط ایران دارند. استان گلستان پلوهای بسیار زیادی دارد که حتما باید آن‌ها را امتحان کنید. بسیاری از این پلوها را می‌توان جزو غذاهای محلی گرگان نیز نام برد؛ زیرا شهرستان گرگان که مرکز استان گلستان است، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ غذایی استان گلستان دارد.
چکدرمه
اولین پلویی در فهرست غذایی گلستان، چکدرمه است. چکدرمه یکی از غذاهای اصیل و قدیمی مردم ترکمن است که در بسیاری از مراسمات در استان گلستان استفاده می‌شود. برای پخت چکدرمه از برنج پلویی همراه با گوشت قرمز، شتر یا مرغ و در کنار آن از هویج و پیاز و سیب زمینی به میزان دلخواه استفاده می‌شود. در نهایت با استفاده از مقدار مناسبی رب گوجه و روغن، پخت چکدرمه به پایان می‌رسد.
ماش پلو
ماش پلو را می‌توان در سراسر ایران پیدا کرد و به نوعی تمام اقوام ایرانی این پلو را طبخ می‌کنند، اما ریشه اصلی آن استان گلستان است. برای طبخ ماش پلو شما می‌توانید از برنج پلویی یا شمالی همراه با ماش استفاده کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم این پلو را به صورت کاملا گیاهی مصرف کنید، ولی اگر میل داشتید می‌توانید از مقداری گوشت هم در این پلو استفاده کنید.
باسترمه
در بین غذاهای محلی گلستان، باسترمه یکی از پلوهایی است که با ماهی طبخ می‌شود. باسترمه یک پلوی خاص است که بیشتر برای مناسبت‌های ویژه و مجلسی پخته می‌شود و طعمی بی‌نظیر دارد. برای طبخ باسترمه فقط از برنج پلویی و ماهی ازون برون همراه با مقداری انار استفاده می‌شود؛ و شما اگر یکبار این غذا را امتحان کنید متوجه طعم بسیار لذیذ آن خواهید شد.
نخود پلو گرگانی
نخود پلو یکی از خوشمزه‌ترین پلو‌هاست که جزو غذاهای محلی گرگان محسوب می‌شود. این پلو به ثبت ملی رسیده است و واقعا ارزش این را دارد که یکبار آن را امتحان کنید. پخت نخود پلو 2 ساعت زمان نیاز دارد و مواد اولیه آن شامل برنج خیس شده، نخود، کشمش، رب انار و پیاز است. اجباری است که برای طعم بهتر نخود پلو از گوشت قرمز یا مرغ نیز استفاده کنید.
کشمش پلو گرگانی
کشمش پلو گرگانی، یکی دیگر از پلوهای بسیار خاص و خوشمزه است که طعم و مزه آن با دستور پخت‌های دیگر متفاوت است. کشمش پلو از غذاهای محلی گرگان است و یک تفاوت بزرگ با دیگر کشمش پلوهای ایران دارد. برای پخت کشمش پلو از برنج و کشمش و مقداری ادویه استفاده می‌شود و در انتهای پخت، زمانی که برنج در حال دم کشیدن است، چند عدد تخم مرغ خام را روی برنح قرار می‌دهند تا با دمای برنج پخته شود. پیشنهاد می‌کنیم این غذا را حتما امتحان کنید و مطمئن باشید که از طعم تخم مرغ روی کشمش پلو لذت خواهید برد.
ته چین اسفناج
هرچقدر که از پلوهای گلستانی تعریف کنیم کافی نیست، زیرا شما انتخاب‌های فراوانی دارید که تمامی آن‌ها خوشمزه و بی‌نظیر هستند. غذاهای محلی گلستان به معنای واقعی کلمه، همه چیز تمام هستند و ته چین اسفناج نیز یکی از این غذاهای خوشمزه است. این نوع غذا، یکی از مقوی‌ترین مدل‌های ته چین است که بدون گوشت پخته می‌شود و کاملا گیاهی است. این ته چین، انتخابی سالم برای گیاه خواران است و مطمئناً شما از چشیدن مزه آن لذت خواهید برد.
ترچلو
ترچلو جزو خاص‌ترین غذاهای محلی گلستان است که فقط با یک قسمت خاص از گوشت گوساله پخت می‌شود. برای پخت ترچلو از گوشت کناره دنده گوساله استفاده می‌شود که بسیار لذیذ است و طعم بی‌نظیری دارد.
ترشی پلا
ترشی پلا یا ترشی پلو، یکی دیگر از غذاهای ترش‌مزه استان گلستان است. غذای ترش‌مزه، یکی از رسوم مردم شمال کشور است و این رسم در استان گلستان به خوبی نشان داده شده است. ترشی پلا با استفاده از برنج خیس شده، رب انار یا آلوچه، دانه انار، پیاز و ... پخت می‌شود. این غذا مزه ترش دلپذیری دارد که با طعم برنج شمالی بی‌نظیر است.
اوکشی پلا و دمپختی پلا
نوعی برنج دمپخت شده در استان گلستان، اوکشی پلا نام دارد. این غذا جزو غذاهای محلی گلستان به شمار می‌رود، ولی در تمامی نقاط ایران نیز پخت می‌شود. البته مزه و حسی که این غذا در استان گلستان به شما می‌دهد، با دیگر نقاط ایران کاملاً متفاوت است.
انواع آش گلستانی
آش‌ها نقش بسیار مهمی در فرهنگ غذایی استان گلستان دارند و جزو غذاهای محلی استان به شمار می‌روند. بسیاری از آش‌های معروف گلستان، در نواحی شهرستان گرگان پخته می‌شوند و به نوعی می‌توان به آن‌ها غذاهای محلی گرگان گفت. همانند پلوهای گلستانی، آش‌های این استان نیز طعمی متفاوت با دیگر نقاط ایران دارند و خالی از لطف نیست که یک بار در منزل اقدام به پخت یکی از این آش‌های خوشمزه کنید.
هلی آش
یکی از بهترین میوه‌های تابستانه، گوجه سبز است که ما ایرانی‌ها عاشق آن هستیم. چه حسی دارد اگر می‌توانستید با گوجه سبز یک آش خوشمزه بپزید؟ پاسخ این سوال از قبل توسط مردم مهمان‌نواز گلستان، با یکی از غذاهای محلی گرگان به نام هلی آش داده شده است. هلی آش یکی از آش‌های محلی گلستان است که در پخت آن از انواع سبزیجات و میوه‌ها استفاده می‌شود. برای پخت هلی آش از کدو، گوجه سبز، نخود، لوبیا، پیاز و روغن زیتون استفاده می‌شود که این آش را تماماً گیاهی می‌کند.
ماش آش
یکی از آش‌های زمستانه مردم گلستان، ماش آش است که خواص بسیار زیادی برای بدن در فصل سرما دارد. پخت ماش آش بسیار ساده است و فقط نیازمند ماش خیس شده است که پوستش گرفته شده باشد؛ سپس پخت آن با مقداری آب و نمک و فلفل انجام می‌شود.
گوجه آش
همان‌طور که از نامش پیداست، در پخت گوجه آش از گوجه استفاده می‌شود. گوجه آش، یکی از آش‌های خاص گلستان است. برای پخت گوجه آش، ابتدا باید گوشت و گوجه را با مقداری روغن روی حرارت ملایم تفت داد و سپس آن را با مقداری آب و برنج خیس شده مخلوط کرد و روی شعله قرار داد تا پخت گوجه آش تکمیل شود.
کئی آش
یکی از خاص‌ترین غذاهای محلی گلستان، کئی آش نام دارد که نوع خاصی از آش گلستانی است. در پخت کئی آش همانند دیگر آش‌های گلستان، از برنج پخته استفاده شده که به آن مقداری کدو همراه با آب انار اضافه شده است.
آش اسپه شله
در بین آش‌های استان گلستان، طعم ملس یکی از پرطرفدارترین‌ها است که آش اسپه شله به خوبی حس لذیذ این مزه را به شما انتقال خواهد داد. اسپه شله برای شب‌های سرد زمستان بسیار مناسب است و به راحتی پخته می‌شود. طعم ملس این آش به خاطر استفاده از انار و شکر و نمک است که طعم بی‌نظیری از یک آش شمالی است.
آش ماست گرگانی
آش ماست جزو غذاهای محلی گرگان است که مقوی بوده و مزه فوق‌العاده‌ای دارد. این آش در تمام ایران طبخ می‌شود، ولی در استان گلستان به دلیل استفاده از اسفناج و سبزی معطر، مزه فراموش نشدنی خواهد داشت.
آش گزنه
برای پخت آش گزنه، از حبوبات و سبزی گشنیز استفاده می‌شود و به نوعی یکی از آش‌های سبک در فرهنگ غذاهای محلی گرگان است. این آَش سرشار از مواد معدنی است و بسیار برای بدن مفید است.
آش خمیری غش یا غلاق
یکی از منحصر به فردترین آش‌های استان گلستان، آش خمیری است. آش خمیری، دستور پخت عجیبی دارد که در پخت آن واقعا از خمیر استفاده می‌شود. برای پخت آش خمیری که یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای محلی گلستان است، شما باید با استفاده از روش سنتی خمیر که از آرد و نمک و آب تهیه می‌شود؛ تکه‌های کوچک خمیر آماده کنید و سپس آن‌ها را در آب جوش انداخته تا پخته شوند.
آش دوغ گرگانی
اکثر مردم ایران با آش دوغ آشنا هستند و به نوعی این آش، جزوی از فرهنگ غذایی ایران به شمار می‌آید و مردم گرگان هم از این قائله مستثنی نیستند. آش دوغ گرگانی به دلیل استفاده از سبزیجات خاص، طعم و مزه بی‌نظیری دارد و امتحان مزه آن به شما پیشنهاد می‌شود.
شیر آش
در استان گلستان، برای پخت آش‌ها از مواد مقوی بسیاری استفاده می‌شود. شیر آش، یکی دیگر از غذاهای محلی گرگان است که به سادگی پخته می‌شود و بسیار مقوی است. این آش بی‌نظیر به دلیل سادگی پخت، به راحتی آماده می‌شود و شما می‌توانید آن را هر لحظه در منزل بپزید و میل کنید.
انواع خورش گلستانی
بعد از آش‌های محلی استان گلستان، سراغ خورش‌های خوشمزه این استان سرسبز و زیبا می‌رویم. در فرهنگ غذایی استان گلستان، خورش‌ها جایگاه ویژه‌ای در بین غذاهای محلی گلستان دارند.
خورش اسفناج و ماش (ماش پتی خارش)
خورش اسفناج و ماش، یکی از غذاهای محلی گلستان است که ثبت ملی شده و بیشتر در مرکز گلستان یعنی گرگان پخته می‌شود. این غذا بسیار مقوی است، زیرا در تهیه آن از ماش، سیر، اسفناج، کدو و آب نارنج استفاده می‌شود.
خورش ساک
یکی دیگر از غذاهای رسمی استان گلستان، خورش ساک است که بیشتر در مراسم شادی و عزا سرو می‌شود. این خورش حاوی گوشت و نخود است که با مزه ترش انار تلفیق شده و طعمی بسیار خوشمزه دارد.
کدو ترشک
غذاهای گیاهی در فرهنگ غذایی گلستان جایگاه ویژه‌ای دارند. خورش کدو ترشک، یکی از غذاهای گیاهی است که با پلو سرو می‌شود. به دلیل استفاده از آب نارنج و رب انار، این خورش کمی ترش‌مزه است و اگر ذائقه غذایی شما طعم ترش را بپسندد، بسیار عاشق مزه آن خواهید شد.
خورش گوشت و پلو
یکی از نکته‌های جالب راجع به خورش گوشت و پلو، شباهت زیاد آن به خورش ساک است. همان‌طور که از نامش پیداست، برای پخت این خورش از گوشت استفاده می‌شود و آن را همراه با پلوهای گلستانی میل می‌کنند. گوشت و پلو یکی از غذاهای سنتی گلستان است که در مراسم مهم سرو می‌شود و به نوعی یکی از غذاهای مخصوص مهمانی نام گرفته است.
خورش بادمجان (بانجام خارش)
مطمئناً همه ما خورش بادمجان را امتحان کرده‌ایم، ولی نسخه گرگانی این خورش طعم متفاوتی دارد. یکی از غذاهای محلی گرگان، بانجام خورش است که با نسخه عادی آن تفاوت‌هایی دارد. در پخت این خورش از گردوهای ساییده شده همراه با رب انار استفاده می‌شود، تا مقداری طعم ترشی به آن اضافه شود و همچنین کمی چرب‌تر باشد. این خورش طعم جالب‌تری نسبت به خورش بادمجان عادی به شما القا خواهد کرد.
خورش اسفناج (اسپناق خارش)
مقوی بودن غذا، یکی از اصول فرهنگ غذایی گلستان است. خورش اسفناج به واسطه نامش از اسفناج تشکیل شده است که همراه با طعم آب نارنج، مزه ترشی دارد.
خورش باقلا آب‌پز (باقلا پته)
باقلا یکی از پر استفاده‌ترین حبوبات شمالی‌ها است که گلستانی‌ها از آن برای پخت یک خورش نیز استفاده کرده‌اند. خورش باقلا آب‌پز بسیار مقوی است و به سادگی پخته می‌شود.
خورش قیمه (قیمه خارش)
معروف‌ترین خورش ایرانی، قیمه است و حتی می‌توان گفت خوشمزه‌ترین آن‌ها نیز نام گرفته است؛ ولی زمانی می‌توان نهایت خوشمزگی خورش قیمه را چشید، که آن را با ذائقه گلستانی ترکیب کنید. خورش قیمه یا همان قیمه خارش، یکی از غذاهای محلی روزمره در گرگان است که در این شهر زیبا پخته می‌شود.
خورش فسنجان (فسنجان خورش)
خورش فسنجان در شمال کشور به یک شکل پخته می‌شود، ولی در استان گلستان چندین سبزی معطر نیز به آن اضافه می‌شود. تجربه جالبی است اگر خورش فسنجان را یکبار به شیوه استان‌های شمالی به خصوص گلستان، طبخ کنید.
دیگر غذاهای گلستانی
علاوه بر پلوها و خورش‌ها و آش‌ها، استان گلستان غذاهای دیگری نیز دارد که در ادامه آن‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
کوکوی اسفناج گرگانی
کوکوی اسفناج که یکی از انواع کوکو سبزی است، ریشه گلستانی دارد و به شدت مقوی است. برای پخت کوکوی گرگانی از اسفناج و گشنیز استفاده می‌شود.
کپور کله
نمی‌شود راجع به استان‌های شمالی صحبت کرد و خبری از غذاهای دریایی نباشد. در بین غذاهای محلی گلستان، کپور کله یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای دریایی است. کپور کله با استفاده از ماهی کپور و مقداری سبزی معطر، همراه با ادویه‌جات پخته می‌شود و طعم بی‌نظیری دارد.
بورک بولامه
بورک بولامه جزو دسته‌بندی آش‌ها به شمار می‌رود و یکی از معروف‌ترین غذاهای محلی گلستان است. برای طبخ این آش از گوشت استفاده می‌شود و بسیار مقوی است.
بس بارماق
یکی از اصیل‌ترین غذاهای محلی گلستان، بس بارماق است. بس بارماق نوعی شیرینی محسوب می‌شود که در مواد اولیه آن از گوشت استفاده می‌شود و ریشه آن به قوم قزاق مرتبط است.
مخلفات گلستانی
در فرهنگ غذایی گلستان نمی‌شود به مخلفات اشاره نکرد، زیرا این استان مخلفات بسیار خوشمزه‌ای دارد که خالی از لطف نیست اگر آن‌ها را همراه غذاهای خوشمزه گلستانی میل کنید.
بورانی کدو
بورانی کدو یک خوراک مقوی است که مادران گلستانی اغلب آن را برای فرزندان خود طبخ می‌کنند. این خوراک بیشتر به عنوان مخلفات پخته می‌شود و بسیار مقوی است.
بورانی اسفناج
یکی از مزایای فرهنگ غذایی گلستان، وجود سبزی‌های حاوی مواد معدنی همچون اسفناج است. بورانی اسفناج، یکی دیگر از خوراک‌های خوشمزه این استان زیبا است که در کنار اصیل‌ترین غذاهای استان گلستان سرو می‌شود.
نان های ترکمنی
تمامی استان‌های کشور عزیز ما ایران، نان‌های محلی خود را دارند و استان گلستان نیز از این قائده مستثنی نیست. در بین غذاهای محلی گرگان، نان‌ها حضور چشم‌گیری دارند و جزوی از تاریخ و سنت‌های قوم‌های حاضر در این منطقه هستند.
قاوور تماچلی چوروک
شاید عجیب باشد ولی در پروسه پخت قاوور تماچلی چوروک، از دنبه گوسفندی و پیاز استفاده می‌شود. این نان طعمی کاملاً متفاوت دارد با تمامی نان‌های محلی که تا به الان میل کرده‌اید. استان گلستان به معنای واقعی کلمه، یکی از جذاب‌ترین فرهنگ‌های غذایی کشور را دارد که شما با هر سلیقه‌ای عاشق آن خواهید شد.
کلوایی
برای پخت کلوایی، از آب پنیر استفاده می‌شود که همراه با دنبه و زرده تخم مرغ، طعمی خاص و بی‌نظیر برای شما فراهم می‌کند. پخت این نان، کمی سخت‌تر از دیگر نان‌ها است و به همین دلیل یک نان مراسمی به شمار می‌رود و فقط در جمع‌های خانوداگی پخته می‌شود.
بیشمه
بیشمه، یک نان شیرین است که با شیر و شکر و جوش شیرین پخته می‌شود. نان‌های شیرین در بین غذاهای محلی گلستان به ندرت یافت می‌شوند؛ ولی بیشمه به تنهایی به عنوان یک نان خوشمزه و شیرین، فرهنگ گلستان را به شما نشان می‌دهد.
اکمک
اکمک یک نوار خمیری است که دور هم پیچیده شده و روی حرارت کم در ماهیتابه سرخ می‌شود. ترد بودن، یکی از خصوصیات اکمک است و این نان محلی گلستانی در بین قوم ترکمن محبوبیت زیادی دارد.
جمع‌بندی
در بین غذاهایی که از گلستان و گرگان گفتیم، شما کدام‌یک را بیشتر از بقیه پسندیدید؟ کدام غذا، آش، خورش، پلو یا نان است که ما در این مطلب به آن اشاره نکردیم؟ لطفا آن را در بخش نظرات با کاربران ما به اشتراک بگذارید.
